mánudagur, 28. september 2015

Göngur

Um þarsíðustu helgi lét ég gamlan draum rætast; ég fór í göngur.  Ekki bara einhverjar göngur, heldur göngur með Brjánslækjar- og Seftjarnarfólkinu.  Þarna eru mínar heimaslóðir.  Þetta var fjögurra daga törn og hver dagur var öðrum eftirminnilegri.  Fyrst var leitað frá Þingmannadal og út að Fossá.  Ég lenti í brúnum Hörgsness.  Við Fríða systir, sem kom frá Noregi til að upplifa þessa dásemd, erum þess fullviss að að hafa ekki fengið auðveldasta svæðið, því bæði er gönguleiðin lengri og víða mjög flókinn kjarrgróður til að brjótast í gegnum.
Næsta dag var Penningsdalurinn og Vatnsdalurinn leitaður.  Við Fríða vorum enn og aftur "nágrannar".  Farið var upp að rótum Ármannsfells og gengið þaðan fram á Brúnir Penningsdals.  Þar tók við löng bið eftir því að þeir sem byrjuðu innar og eins þeir sem komu yfir úr Vatnsdalnum skiluðu sér.  Eftir það var lífið bara ljúft, að því frádregnu að þennan dag fór hægri skósóli minn að gerast lauslátur og ég þurfti að tileinka mér nokkuð sérstakt göngulag til að hann héldist undir út daginn.
Þriðji dagurinn byrjaði með sudda, gott ef ekki var slydda í bleytunni.  Þetta lagaðist þó þegar leið á daginn.  Líkt og daginn áður var ekið upp undir Ármannsfell en stefnan þaðan tekin í norð-vestur, yfir í Smjördal og síðan yfir í Grenjadal og komið niður skammt fyrir innan Þverá.  Báða þessa daga var safnið rekið út að Brjánslæk en fyrsta daginn var féð dregið sundur á Fossá og flutt á vögnum yfir að Seftjörn og Brjánslæk.  Fjórði dagurinn var sá eftirminnilegasti, því þá var liði skipt þannig að Seftjarnarliðið, sem við Fríða tilheyrðum, smalaði Moshlíðardalinn, yfir í Brjánslækjardalinn.  Brjánslækjarliðið smalaði frá Þverárdal og yfir í Brjánslækjardal.  Frá þeirri upplifun og fleiru segi ég í næsta bloggi.


mánudagur, 3. ágúst 2015

Af Reykjanesi

Þessi bær, Kotvogur, stendur á sjávarbakkanum við
Kirkjuvog.  Þar var Steinunn tengdamamma
"í vist" sem telpa.
Á 19. öld var Kotvogur í Höfnum eitt stærsta býli landsins. Þar bjuggu m.a. 3 forríkir útvegsbændur mann fram af manni, þeir hétu allir Ketill og eru oftast nefndir Katlarnir þrír. Annað stórbýli var Kirkjuvogur í Höfnum þar sem búið hafa margir höfðingjar. Á 19. öldinni bjó í Kirkjuvogi dannebrogsmaðurinn Wilhjálmur (Chr(istinn) Hákonarson (1812-1871), en þannig er nafn hans stafað á leiði hans í Kirkjuvogskirkjugarði. Vilhjálmur átti 2 dætur. Önnur þeirra hét Anna. Heimiliskennari í Kirkjuvogi var þá ungur menntamaður, Oddur V. Gíslason, og felldu þau Anna hugi saman. Þegar ungi maðurinn bað um hönd dótturinnar brást faðir hennar hinn versti við og þvertók fyrir ráðahaginn. Afleiðingin varð eitt frægasta og æsilegasta brúðarrán Íslandssögunnar. Sættir tókust þó síðar. Oddur varð prestur í Grindavík við mikinn orðstír og var m.a. upphafsmaður að sjóslysavörnum á Íslandi. Af honum er mikil saga sem endar í Bandaríkjunum.
Vilhjálmur Kr. Hákonarson reisti þá kirkju sem nú stendur í Höfnum. Hún er úr timbri og var vígð árið 1861. Vilhjálmur lést 10 árum seinna 59 ára að aldri. Ekkert er eftir af Kirkjuvogsbænum en kirkjan stendur nánast á bæjarhlaðinu enda nefnist hún Kirkjuvogskirkja og sóknin Kirkjuvogssókn. Ketill Ketilsson (1823-1902) dannebrogsmaður og útvegsbóndi í Kotvogi, stundum nefndur Mið-Ketill vegna þess að hann tók við búi af föður sínum og Ketill sonur hans tók svo við búi af honum, hefur ekki viljað vera minni maður en Vilhjálmur í Kirkjuvogi og byggði kirkju úr timbri á Hvalsnesi í Miðneshreppi, en þá jörð átti hann. Kirkjuna lét hann síðar rífa og byggja aðra stærri og íburðarmeiri úr tilhöggnu grjóti. Sú kirkja var vígð 1887 og stendur enn.
Sem dæmi um stærð Kotvogs á dögum Mið-Ketils á 19. öld má nefna að þá var bærinn alls 16 hús og mörg þeirra stór, 38 hurðir á lömum og 72 í heimili á vertíðinni. Bærinn í Kotvogi var enn reisulegur og stór um aldamótin 1899/1900. Hinn 5. apríl 1939 brann íbúðarhúsið og fórst þrennt í brunanum. Pakkhús úr timbri var austast og fjærst eldinum og skemmdist því ekki . Því var breytt í íbúðarhús og notað sem slíkt til 1984. Það stendur enn ásamt nokkrum útihúsum en allt er það illa farið og ekki svipur hjá sjón. Stór grasi vaxinn hóll rétt hjá Kotvogi hægra megin götunnar þegar horft er í vestur nefnist Virkishóll.
Strandlengjan er einn stærsti skipalegstaður landsins, hrikalegir klettar, sker og boðar þar sem þung úthafsaldan myndar oft tilkomumikið og rosalegt brim. Hún er ágæt áminning um aðstæður þær er ábúendur í Kirkjuvogi og Kotvogi þurftu að búa við við fyrr á öldum.  (Tekið af vefnum Ferlir).

Í nokkurn tíma hefur það verið ofarlega á vinsældarlista frú Dórotheu að heimsækja Hafnirnar.  En eins og allir vita eru Hafnir á Reykjanesi og þar var búið hér í eina tíð, en nú eru þar að mestu draugar, pólverjar og sumarbústaðafólk.  Staðurinn er frægastur fyrir það að mamma Dóru, hún Steinunn, átti heima þar um nokkurra ára skeið sem barn og unglingur - af því er til mikill sagnabálkur.  Þó að staðurinn heiti Hafnir þýðir það ekki ekki endilega að þar sé höfn.  Þar má samt lenda bát í góðu veðri.
En það er skemmst frá því að segja að við fórum í Hafnirnar 1. ágúst og hittum þar fyrir Andra og fjölskyldu og fengum okkur göngutúr um svæðið ásamt þeim.  Veðrið var gott. 
Síðan lá leiðin út á Reykjanes, keyrt út að vita og Gunnukver skoðaður - það hefur nú verið meira kvendið hún Gunna að vilja ekki drekka vígt vatn - og síðan áfram til Grindavíkur þar sem etnir voru hamborgarar í íbúðar/verkstæðishúsinu hans Dóra heitins móðurbróður hennar Dóru - þar er nú bensínsjoppa.  Síðan var ætlunin að fara áfram Krisuvíkurleiðina, en vitlaus beygja (hjá Andra og reyndar mér líka) skilaði okkur áleiðis upp á Reykjanesbraut og þar með var kúrsinn tekinn heim.

föstudagur, 31. júlí 2015

Af Noregsferð

Nú erum við Dóra nýkomin ur ferð á slóðir forfeðra, og ættingja, sem sagt til Noregs.  Að þessu sinni voru rifjuð upp gömul kynni af norðurhluta þessa langa lands - það eru vist liðin ein 29 ár frá síðustu ferð.  Ragnhildur systir og hennar kall tóku á móti okkur af slíkum höfðingsskap að minna hefði verið meira en nóg, en samt með þeim árangri að nú erum við orðin margs fróðari um líf og landshætti á Stór-Lófóten svæðinu.
Meira um það seinna.